Malia os tímidos avances que se produciron nas primeiras décadas
do século XX, non foi nada doado para as mulleres a incorporación
aos espazos públicos. As irmandiñas non foron unha excepción e a
súa proxección pública foi abondo limitada se a comparamos coa dos
compañeiros, mais o seu compromiso e actividades non foron en absoluto
irrelevantes. Quer no activismo inicial tras o nacemento das Irmandades,
quer nos coros e agrupacións teatrais, na actividade intelectual
no Seminario de Estudos Galegos, no desenvolvemento editorial
galego, na actividade política, no espallamento do ideal galeguista e
republicano, na defensa da lingua, na escrita... Alí estaban as mulleres
galegas cuxas traxectorias se recollen neste libro, para tentar cubrir un
inxusto baleiro.
A través dunha pescuda perseverante en hemerotecas, arquivos,
fundacións, a través de fontes orais, a autora de Irmandiñas confirmou
documentalmente que na acción social, cultural e política, tamén
estaban elas, mais ese mantelo tan opaco que as cubriu e que apenas
deixou pasar unha raiola de luz sobre as súas vidas e accións, foinas
envolvendo até a actualidade. Todas as que figuran no libro desenvolveron
a súa actividade no período 1916-1936 e pódense encadrar dentro
das entidades, asociacións, grupos ou organizacións que encabezan
cada capítulo. Mulleres que deixaron a leira decruada e a semente
botada. É tempo de recolleita.
